Kampania Zobacz czym oddychasz
Modele ludzkich płuc kilkumetrowej wielkości pojawiające się w polskich miejscowościach w sezonie grzewczym to kolejna z akcji Polskiego Alarmu Smgoowego. Płuca „oddychają” przepuszczanym przez nie powietrzem i filtrują zawieszone w nim zanieczyszczenia. Przy dużym smogu, po kilku dniach można zaobserwować zmianę koloru płuc umieszczonych na bilbordzie, spowodowaną osadzającym się na nich pyłem zawieszonym.
W pierwszej odsłonie akcji (2019/2020) brali udział: Oświęcimski Alarm Smogowy (14-28.11.2019), Czernichowski Alarm Smogowy (29-13.12.2019), Wielicki Alarm Smogowy (14-28.12.2019), Zabierzowski Alarm Smogowy (30.12-13.01.2019), Niepołomicki Alarm Smogowy (14-28.01.2019) i Warszawa Bez Smogu (29.01-12.02)
W sezonie 2020/2021 płuca odwiedziły aż 24 miejscowości, w pięciu województwach.
Zanieczyszczenia powietrza są bardzo często niewidoczne i tym samym lekceważone. Na naszej instalacji zamontowaliśmy dwumetrowy model ludzkich płuc pokryty białą półprzepuszczalną tkaniną
– tłumaczy Piotr Siergiej, rzecznik PAS.
Wentylatory umieszczone z tyłu płuc przepuszczają przez nie powietrze, co sprawia, że płuca „oddychają”. Po pewnym czasie na białej materii zaczynają osadzać się zanieczyszczenia powietrza. W podobny sposób zanieczyszczenia trafiają do naszych płuc. Nasze doświadczenia z poprzedniego roku pokazują, że w ciągu dwóch tygodni pracy instalacji materia pokrywająca płuca staje się ciemnoszara. Dzięki tej instalacji mieszkańcy Polski będą mogli zobaczyć czym oddychają.
Kampania PAS ma na celu podniesienie świadomości na temat zanieczyszczenia powietrza w średnich i małych miastach. Akcja z mobilną instalacją płuc ma zwrócić uwagę na problem i skłonić mieszkańców tych regionów do działania – ubieganie się o dopłaty z ogólnopolskiego programu Czyste Powietrze na wymianę źródeł ciepła i remonty domów. Czasu na wymianę starych kotłów i pieców jest coraz mniej, gdyż w większości regionów Polski w przeciągu dwóch, trzech lat wejdą w życie uchwały antysmogowe wprowadzające zakaz użytkowania tzw. kopciuchów, a więc kotłów i pieców o wysokiej emisji zanieczyszczeń.
Poniżej można obejrzeć film ukazujący zaczernianie się płuc w jednej z miejscowości, Chełmcu. Nagrania z innych lokalizacji dostępne są na kanale YT Polskiego Alarmu Smogowego.
W sezonie 2020/2021 w kampanię „Zobacz czym oddychasz” w Małopolsce włączyło się Radio Kraków oraz Województwo Małopolskie. W czasie tej kampanii w gminach, w których nie ma oficjalnych pomiarów jakości powietrza PAS zainstalował pyłomierze, mierzące stężenia pyłu PM10. Pomiarom towarzyszyła akcja informacyjno-edukacyjna prowadzona na antenie Radia Kraków i na stronie www.radiokrakow.pl. Akcję ”Małopolska bez smogu” podsumowała transmitowana na antenie Radia Kraków debata, która odbyła się 22 grudnia. W Małopolsce akcja prowadzona we współpracy z gminami: Kęty, Krzeszowice, Kalwaria Zebrzydowska, Maków Podhalański, Rzepiennik Strzyżewski i Myślenice.
Harmonogram drugiej odsłony kampanii (2020/2021):
1-14.11.2020 – Warszawa (woj. mazowieckie)
14-28.11.2020 – Otwock, Jelenia Góra (woj. mazowieckie, dolnośląskie)
14-25.11. 2020 – Krzeszowice (woj. małopolskie)
29.11-13.12.2020 – Brzezie, Wałbrzych (woj. małopolskie, dolnośląskie)
25.11-7.12.2020 – Kalwaria Zebrzydowska (woj. małopolskie)
8-19.12.2020 – Myślenice (woj. małopolskie)
14-28.12.2020 – Pszczyna, Racibórz (woj. śląskie)
30.12-13.01.2021 – Sosnowiec, Izabelin (woj. śląskie, mazowieckie)
14-28.01.2021 – Gierałtowice, Niepołomice (woj. śląskie, małopolskie)
29.01-12.02.2021 – Poraj, Bydgoszcz (woj. śląskie, kujawsko-pomorskie)
13-28.02.2021 – Rybnik, Brzeszcze (woj. małopolskie, woj. śląskie)
[1] Ocena jakości powietrza w strefach w Polsce za rok 2018. Zbiorczy raport krajowy z rocznej oceny jakości powietrza w strefach wykonanej przez GIOŚ według zasad określonych w art. 89 ustawy-Prawo ochrony środowiska. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa 2019
Kampanię zrealizowano w ramach projektu LIFE-IP MALOPOLSKA/LIFE14 IPE PL021 współfinansowanego ze środków programu LIFE Unii Europejskiej, a także dzięki wsparciu ze strony Purpose Climate Lab oraz Netguru S.A.
KAMPANIE SPOŁECZNE
Swoją działalność rozpoczęliśmy od zainicjowania pierwszych kampanii społecznych na temat problemu zanieczyszczenia powietrza. Od tej pory przeprowadziliśmy szereg kampanii antysmogowych, nie tylko na terenie Krakowa, ale i całej Małopolski, które skupiały się między innymi na regulacjach wynikających z uchwały antysmogowej i konieczności wymiany przestarzałych urządzeń grzewczych.