Jak poprawić jakość powietrza?
Rozwiązania prawne
Uchwały antysmogowe
Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza pyłami zawieszonymi oraz benzo(a)pirenem w Polsce są stare, wysokoemisyjne piece i kotły na paliwa stałe (węgiel, drewno). Podstawowym rozwiązaniem tego problemu jest więc wymiana urządzeń grzewczych na mniej emisyjne. Do tego zobowiązują tzw. uchwały antysmogowe, przyjmowane na poziomie województw. Uchwały zawierają również regulacje dotyczące jakości wykorzystywanych paliw – węgla i biomasy.
Uchwały antysmogowe uchwaliło już 14 województw: śląskie, małopolskie, mazowieckie, wielkopolskie, dolnośląskie, lubuskie, opolskie, podkarpackie, zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, pomorskie, świętokrzyskie, łódzkie oraz lubelskie. Uchwał antysmogowych nie mają województwa: warmińsko-mazurskie i podlaskie. Ze szczegółowymi informacjami dot. poszczególnych uchwał można zapoznać się tutaj.
Normy jakości urządzeń grzewczych
Pozaklasowy kocioł na węgiel lub drewno emituje nawet 1200 mg pyłu w metrze sześciennym dymu. Emisyjność kotłów wyższej klasy jest wielokrotnie niższa. Od początku swojej działalności Polski Alarm Smogowy prowadził kampanię na rzecz wprowadzenia norm emisyjnych dla kotłów oraz eliminacji ze sprzedaży kotłów pozaklasowych. W efekcie tych starań w 2017 r. rząd przyjął rozporządzenie zakazujące sprzedaży tych kotłów, a w 2019 r. – jego uszczelnioną wersję. Od 1 stycznia 2020 roku do sprzedaży dopuszczone są wyłącznie kotły spełniające wymogi Ekoprojektu.
Normy jakości paliw
Na emisję zanieczyszczeń z danego urządzenia ma wpływ nie tylko rodzaj kotła, jego klasa emisji czy rok produkcji, ale także jakość spalanego paliwa. Przez wiele lat w Polsce nie obowiązywały żadne wymagania jakościowe dla węgla sprzedawanego do gospodarstw domowych, przez co często trafiał tam węgiel wilgotny i zasiarczony oraz cechujący się dużą zawartością popiołu. Dzięki staraniom m.in. PAS rząd podjął prace nad uregulowaniem tego obszaru. Od 1 lipca 2020 roku obowiązują nowe normy jakości węgla, które uniemożliwiają sprzedaż detaliczną miału węglowego o bardzo niskiej jakości. Zgodnie z ustawą o systemie monitorowania i kontroli jakości paliw rozporządzenie ma podlegać okresowemu przeglądowi raz na dwa lata.
Strefy Czystego Transportu
Aby cieszyć się czystym powietrzem, konieczne są działania kompleksowe, także te dotyczące ograniczania negatywnego wpływu transportu drogowego. Jednym z proponowanych rozwiązań ograniczającym emisje z pojazdów jest wprowadzenie tzw. stref czystego transportu (SCT), czyli obszarów, na które mogą wjeżdżać tylko pojazdy spełniające określone normy emisji zanieczyszczeń.
Programy dotacyjne
W Polsce funkcjonuje kilka programów oferujących dofinansowania na wymianę pieca i termomodernizację budynków. Ich szczegółowy opis można znaleźć tutaj.
