Zawieszenie programu Czyste Powietrze napotyka na zdecydowany sprzeciw samorządowców. Ponad tysiąc gmin zrzeszonych w związkach i federacjach wystosowało apele do rządu i Premiera Donalda Tuska o natychmiastowe odwieszenie programu.
28 listopada 2024 r. o godzinie 14:00 bez żadnego uprzedzenia i okresu dostosowania Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wstrzymał działanie programu „Czyste Powietrze”, w ramach którego udzielano dotacji do ocieplenia domu i wymiany tzw. kopciuchów na nowoczesne ogrzewanie. Ten krok stanowczo krytykują setki zaskoczonych samorządów i apelują do władz o niezwłoczne wznowienie naboru wniosków.
W sprawie wypowiedział się m.in. Związek Miast Polskich, Śląski Związek Gmin i Powiatów, Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP, Stowarzyszenie Metropolia Krakowska, Rada Miasta Krakowa oraz liczni włodarze miast i gmin. Łącznie to ponad tysiąc samorządów, które zwracają uwagę na wywołaną wśród mieszkańców dezorientację i wskazują na konieczność natychmiastowego wznowienia programu.
Poniżej przedstawiamy zebrane stanowiska miast, gmin oraz samorządów
ZWIĄZEK MIAST POLSKICH
Zrzeszenie 373 miast członkowskich
Apel z dnia 4 grudnia 2024 r.
„W związku z zawieszeniem realizacji Programu „Czyste Powietrze” przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, apelujemy o jego natychmiastowe wznowienie.
Pospieszne i niespodziewane zawieszenie najpopularniejszego w Polsce programu do walki z niską emisją jest szkodliwe zarówno dla mieszkańców gmin, jak i dla sektora mikro oraz małych przedsiębiorstw. Beneficjenci, którzy planowali skorzystać z Programu „Czyste Powietrze” i jednocześnie rozpoczęli realizację inwestycji, są obecnie postawieni w trudnej sytuacji. Nie dość, że nie mogą uzyskać wsparcia finansowego, to jeszcze nie mają pewności, kiedy zostanie ono ponownie uruchomione. Wstrzymanie Programu godzi również w interesy małych przedsiębiorców, których jednym ze źródeł dochodu była obsługa mieszkańców przy składaniu wniosków do Programu. Jednak najbardziej odczują to Polki i Polacy, gdyż główną misją Programu była poprawa jakości powietrza, którym wszyscy oddychamy.”
FEDERACJA REGIONALNYCH ZWIĄZKÓW GMIN I POWIATÓW RP
Zrzeszenie 1000 gmin, powiatów i województw
Apel z dnia 5 grudnia 2024 r.
„wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec nagłego zawieszenia programu Czyste Powietrze (-) Federacja wyraża swoje oburzenie faktem, że decyzja o wstrzymaniu programu zapadła bez konsultacji z samorządami oraz bez uprzedzenia jednostek samorządu terytorialnego o tym zamiarze. Biorąc pod uwagę, że większość gmin jest zaangażowana w promowanie programu Czyste Powietrze wśród mieszkańców jak i przyjmowanie wniosków, takie podejście do samorządu jest absolutnie nieakceptowalne i świadczy o braku partnerskiego traktowania.”
LINK DO APELU https://federacja.krakow.pl/aktualnosc,apel-w-sprawie-programu-czyste-powietrze,68,0,0.html
ŚLĄSKI ZWIĄZEK GMIN I POWIATÓW
160 jednostek samorządu terytorialnego
Stanowisko z dnia 26 listopada 2024
„wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec planów wstrzymania naboru wniosków do rządowego programu Czyste Powietrze (-) Po upływie roku od objęcia władzy oczekiwalibyśmy wdrażania reform, przyspieszających wymianę źródeł ciepła i termomodernizację domów, radykalnego usprawnienia obsługi beneficjentów, a nie zatrzymania tego ważnego programu i zapowiedzi zmian w przyszłości”
METROPOLIA KRAKOWSKA
Stanowisko z dnia 3 grudnia 2024 r.
„Uważamy, że wstrzymanie przyjmowania wniosków do programu, w kluczowym dla nas momencie, jakim jest pierwszy sezon grzewczy po wejściu w życie zakazu stosowania kotłów bezklasowych, zniechęci mieszkańców do wymiany źródeł ciepła i spowolni proces poprawy jakości powietrza w gminach Metropolii Krakowskiej. Ponadto, decyzja ta może wpłynąć negatywnie na zaufanie mieszkańców do gmin Metropolii Krakowskiej, które w wyniku podpisania stosownych porozumień z WFOŚiGW w Krakowie, zorganizowały sieć punktów konsultacyjnych, w których pracownicy gmin udzielają mieszkańcom pomocy w zakresie pozyskania dofinansowania z programu „Czyste Powietrze”. Mając na uwadze powyższe, apelujemy o jak najszybsze wznowienie naboru wniosków do programu „Czyste Powietrze” przy jednoczesnym podjęciu działań mających na celu jego usprawnienie.”
LINK DO APELU: https://metropoliakrakowska.pl/uploaded_files/1733265018_1733237313stanowsko-smk-ws-pczp-1.pdf
RADA MIASTA KRAKOWA
Stanowisko z dnia 4 grudnia 2024 r.
„Rada Miasta Krakowa apeluje do Premiera Rządu Rzeczpospolitej Polskiej o natychmiastowe wznowienia programu Czyste Powietrze, tak aby działania antysmogowe podejmowane przez gminy mogły być kontynuowane bez przeszkód”
LINK: https://www.bip.krakow.pl/_inc/rada/show_pdfdoc.php?id=138573
Rafał Trzaskowski, Prezydent Miasta Warszawy,
kandydat na Prezydenta Rzeczpospolitej polskiej
Konferencja prasowa, 29 listopada 2024 r.
„Bardzo nas to zaniepokoiło. Będziemy się domagać tego, aby ten program był kontynuowany. Wszyscy walczymy o czyste powietrze. Jeśli chcemy zachowywać się w sposób konsekwentny, to ten program powinien być kontynuowany. Ufam w to, że będzie kontynuowany”
Aleksander Miszalski, prezydent Miasta Krakowa.
5 grudnia 2024 r.
„Z dużym zaskoczeniem przyjęliśmy decyzję Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o zawieszeniu programu „Czyste powietrze”. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że jest to podyktowane koniecznością reformy, aby chronić przyszłych beneficjentów przed nieuczciwymi wykonawcami i praktykami, ale w naszej ocenie program mógł być kontynuowany i jednocześnie poprawiany.”
4 grudnia 2024 r.
„Ten program to nie tylko realna pomoc finansowa dla mieszkańców, ale również inwestycja w nasze zdrowie i przyszłość. Jego nagłe zawieszenie uderza w nas wszystkich – samorządy, które zainwestowały w punkty konsultacyjne i mieszkańców, którzy uwierzyli, że mogą liczyć na wsparcie.”
Prezydent Gliwic, Katarzyna Kuczyńska-Budka
Polskie Radio Katowice, 2 grudnia 2024
“Fatalna decyzja. Jak myślę z perspektywy zarówno zdrowia mieszkańców naszego województwa, w tym mieszkańców Gliwic, to myślę, że za chwilę będziemy musieli znacznie więcej płacić na służbę zdrowia, bo mamy twarde badania, które pokazują jaki wpływ ma zanieczyszczone powietrze na zdrowie mieszkańców naszego województwa. Powiem więcej, my sobie jako gminy sami z tym rady nie damy. To jest pewne. (-) na pewno to wsparcie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska ma tutaj ogromne znaczenie, więc jeśli ten program zostanie zatrzymany, ja cały czas mam nadzieję, że to jakaś chwilowa decyzja.”
Burmistrz miasta Pszczyna, Dariusz Skrobol
FB, 3 grudnia 2024 r.
“Z ogromnym zaskoczeniem przyjęliśmy informację o zawieszeniu Programu „Czyste Powietrze”. Od 28 listopada wstrzymano przyjmowanie nowych wniosków. To bardzo ważny program, który przyczynił się do realizacji wielu proekologicznych inwestycji. Liczymy na to, że szybko wznowiony zostanie nabór.”
Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca
„Pospieszne i niespodziewane zawieszenie najpopularniejszego w Polsce programu do walki z niską emisją jest szkodliwe zarówno dla mieszkańców gmin, jak i dla sektora mikro oraz małych przedsiębiorstw.”
