Aż pięć mobilnych instalacji przedstawiających model ludzkich płuc pojawi się w polskich miastach w kolejnej odsłonie innowacyjnej kampanii Polskiego Alarmu Smogowego „Zobacz czym oddychasz”. W tym sezonie grzewczym płuca trafią aż do czterdziestu miejscowości w dziewięciu województwach, pokazując lokalnym społecznościom jakim powietrzem oddychają. Start kampanii zbiega się z Dniem Czystego Powietrza, który od kilku lat obchodzony jest przez alarmy smogowe w całej Polsce. W pierwszej kolejności płuca trafią do Czernichowa, Bolesławca, Goczałkowic-Zdroju, Wejherowa oraz Dębicy.
Dwumetrowy model ludzkich płuc „oddycha” pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadają na białej materii pokrywającej instalację. Po dwóch tygodniach biała materia pokrywa się pyłem i przybiera grafitowy lub nawet czarny kolor.
To rekordowa liczba miejscowości, do których trafi nasza instalacja – mówi koordynatorka projektu Magdalena Kozłowska – Startujemy zazwyczaj w okolicach Dnia Czystego Powietrza (14 listopada), kiedy to w polskich domach na szeroką skalę rozpoczyna się spalanie węgla i drewna, czyli praktycznie rozpoczyna się sezon smogowy. Widzimy, że ta kampania przynosi efekty. Mieszkańcy obserwując jak każdego dnia płuca czernieją, zaczynają rozumieć, że jakość powietrza ma znaczenie, a zanieczyszczenia którymi oddychamy mają negatywny wpływ na nasze zdrowie. Staramy się kierować tę kampanię do miejsc, w których nie ma pomiarów jakości powietrza, a mieszkańcy często nie mają świadomości, jak złym powietrzem oddychają.
To szczególny sezon grzewczy – już w styczniu 2022 roku w województwach śląskim i podkarpackim wejdzie w życie zakaz użytkowania najstarszych, najbardziej emisyjnych kotłów. Mieszkańcy mieli kilka lat na dostosowanie się do tych przepisów. Na likwidację starych urządzeń mogli otrzymać dotację w ramach programu „Czyste Powietrze” oraz programów gminnych. Za rok do tych dwóch województw dołączą kolejne: małopolskie, mazowieckie i łódzkie, gdzie także pojawi się zakaz użytkowania „kopciuchów”, czyli najgorszych kotłów, o najwyższej emisji zanieczyszczeń.
Niestety, wymiana tych urządzeń grzewczych idzie zbyt wolno. W wielu gminach działa program „Czyste Powietrze”, ale tempo wymiany kotłów powinno przyspieszyć. Konieczna jest większa mobilizacja mieszkańców, ale przede wszystkim władz lokalnych we wspieraniu tych wymian, właśnie poprzez aktywne zachęcanie do korzystania z dotacji w ramach programu „Czyste Powietrze”.
W skali kraju złożono już blisko 260 tysięcy wniosków o wymianę przestarzałych źródeł ciepła[1]. Popularność tego programu dotacyjnego rośnie, potrzebne jest jednak silne wsparcie i determinacja lokalnych władz, a mieszkańcy muszą mieć świadomość, że przepisy zawarte w uchwałach antysmogowych już niedługo będą egzekwowane.
[1] https://krakowskialarmsmogowy.pl/program-czyste-powietrze/, Źródło danych: dostęp do informacji publicznej NFOŚiGW
Miejscowości, w których pojawią się mobilne płuca:
Andrychów, Bolesławiec, Bolszewo, Chełmek, Ciechocinek, Czerwionka-Leszczyny, Czernichów, Dębica, Gierałtowice, Gorlice, Goczałkowice - Zdój, Gościcino, Kłodzko, Łódź, Legionowo, Legnica, Łomianki, Milanówek, Miechów, Mysłowice, Nawojowa, Nowy Targ, Nowy Dwór Mazowiecki, Pabianice, Piwniczna Zdrój, Pszczyna, Poraj, Raciechowice, Reda, Rumia, Rzepiennik Strzyżewski, Sieradz, Skawina, Toruń, Tuchów, Wadowice, Warszawa, Wejherowo, Wieliczka, Wolbrom, Wrocław, Żary.
Terminarz kampanii:
14.11 - 28.11 - Goczałkowice - Zdrój, Kłodzko
12.11 - 23.11 - Czernichów
17.11 - 30.11 - Dębica
29.11 - 13.12 - Gierałtowice, Kłodzko
24.11 - 06.12 - Nowy Targ
01.12 - 13.12 - Poraj
14.12 - 28.12 - Czerwionka-Leszczyny, Żary
07.12 - 20.12 - Piwniczna - Zdrój
14.12 - 27.12 - Rzepiennik Strzyżewski,
30.12 - 13.01 - Nowy Dwór Mazowiecki, Ciechocinek
21.12 - 03.01 - Andrychów
28.12 - 11.01 - Tuchów
14.01 - 28.01 - Milanówek, Toruń
05.01 - 19.01 - Wieliczka
12.01 - 25.01 - Raciechowice
29.01 - 12.02 - Sieradz, Łomianki
20.01 - 03.02 - Pszczyna
26.01 - 08.02 - Gorlice
13.02 - 28.02 - Łódź, Legionowo
04.02 - 17.02 - Warszawa (Wawer)
09.02 - 22.02 - Wolbrom
01.03 - 15.03 - Chełmek, Mysłowice
18.02 - 03.03 - Pabianice
23.02 - 08.03 - Nawojowa
04.03 - 18.03 - Skawina
09.03 - 23.03 - Miechów
