Dobiegła końca trzecia odsłona kampanii "Zobacz czym oddychasz", w ramach której w 6 małopolskich gminach: Krzeszowicach, Kętach, Kalwarii Zebrzydowskiej, Makowie Podhalańskim, Myślenicach i Rzepienniku Strzyżewskim prowadzone były pomiary jakości powietrza. Kraków, pod względem jakości powietrza, wypada zdecydowanie lepiej na tle pozostałych miejscowości. We wszystkich, poza jedną gminą, średnie stężenia pyłów były wyższe niż w Krakowie. Pomiarom towarzyszył mobilny billboard ze sztucznymi płucami, które wraz z filtrowaniem zanieczyszczonego powietrza stawały się czarne.
W minionej turze kampanii jakość powietrza była mierzona w Myślenicach i Rzepienniku Strzyżewskim. W Myślenicach normy dla stężenia pyłu zawieszonego były przekroczone praktycznie codziennie – przez 11 dni na 12 dni pomiarów, a dwanaście dni wystarczyło aby model płuc, który stał na myślenickim rynku zrobił się czarny.
Wyniki pomiarów prowadzone w Myślenicach pokazują, że w małopolskich gminach jest jeszcze dużo do zrobienia w kwestii poprawy jakości powietrza. Przez ostatnie trzy lata wymieniono tam zaledwie 250 kotłów, a do wymiany pozostało około 6 tysięcy. Przy działaniach prowadzonych w takim tempie, marzenia o oddychaniu czystym powietrzem szybko się nie spełnią
– mówi Anna Dworakowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego.
A tego chcielibyśmy życzyć mieszkańcom całego województwa
– dodaje.
W Myślenicach i Rzepienniku Strzyżewskim kończy się tegoroczna wspólna akcja pn. „Małopolska bez smogu” realizowana przez Radio Kraków i Polski Alarm Smogowy we współpracy z Województwem Małopolskim. Wysokie stężenia pyłów stwierdzono we wszystkich odwiedzanych w ramach akcji małopolskich miejscowościach, poza Rzepiennikiem, gdzie dobowe stężenia pozostawały w normie. Warto zauważyć, że zarówno liczba dni z przekroczeniami jak i średnie stężenie pyłów były znacząco niższe w Krakowie niż w badanych miejscowościach. Wyniki podsumowuje poniższa tabela.
| Liczba dni pomiaru | Liczba dni z przekroczeniem normy dla PM10 | Średnie stężenia w całym okresie pomiarów | |
| Pomiar w dniach: 13-24.11.2020 | |||
| Kęty | 12 | 5 | 52 µg/m3 |
| Krzeszowice | 12 | 6 | 49 µg/m3 |
| Kraków | 12 | 1 | 41 µg/m3 |
| Pomiar w dniach: 26.11.2020 – 07.12.2020 | |||
| Kalwaria Zebrzydowska | 11 | 8 | 76 µg/m3 |
| Maków Podhalański | 11 | 10 | 106 µg/m3 |
| Kraków | 11 | 4 | 42 µg/m3 |
| Pomiar w dniach: 8-19.12.2020 | |||
| Myślenice | 12 | 11 | 76 µg/m3 |
| Rzepiennik | 12 | 0 | 30 µg/m3 |
| Kraków | 12 | 5 | 48 µg/m3 |
Choć kampania realizowana we współpracy z Radiem Kraków i Województwem Małopolskim dobiega końca, modele płuc zmienią lokalizację, by w innych częściach Polski pokazywać mieszkańcom jaki wpływ na nasze organizmy ma oddychanie zanieczyszczonym powietrzem. Takie same instalacje stoją obecnie w trzech miejscach - Dąbrowie Tarnowskiej w Małopolsce oraz w Pszczynie i Raciborzu w województwie śląskim, a do końca sezonu grzewczego odwiedzą w sumie 24 miejscowości w ramach większej kampanii Polskiego Alarmu Smogowego pn. „Zobacz czym oddychasz. Zmień to”. Kampania ma na celu zwrócenie uwagi na dramatyczną jakość powietrza spowodowaną spalaniem węgla i drewna w gospodarstwach domowych. Pomimo obowiązujących uchwał antysmogowych tempo wymiany „kopciuchów” w Polsce jest zbyt wolne. To właśnie ogrzewanie domów za pomocą węgla i drewna jest główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Polsce i odpowiada za około połowę emisji pyłu i aż 90% emisji rakotwórczego benzo[a]pirenu.
Być może dzięki tej akcji mieszkańcy zaangażują się bardziej w działania antysmogowe i sami zaczną sięgać po dotacje w ramach Programu Czyste Powietrze, by przestać ogrzewać swoje domy przestarzałymi kotłami na węgiel czy drewno
– mówi Anna Dworakowska z KAS.
Czasu jest coraz mniej, a biorąc pod uwagę ostatnie dane dotyczące wymiany kotłów w Małopolsce, widzimy że świadomość mieszkańców jest cały czas bardzo niska. To obszar, nad którym cały czas należy pracować.
Wyniki pomiarów prowadzonych przez Krakowski Alarm Smogowy są dostępne tutaj.
We wtorek 22 grudnia o godz. 18.05 na antenie Radia Kraków posłuchać będzie można debaty podsumowującej akcję z udziałem przedstawicieli Polskiego Alarmu Smogowego, władz Małopolski, ekspertów WIOŚ oraz włodarzy gmin, w których realizowane były pomiary. Zapis wideo debaty dostępny będzie na stronie www.radiokrakow.pl.
Poniej znajduje się film (timelapse) obrazujący jak zmieniały się sztuczne płuca pod wpływem zanieczyszczonego powietrza w Kalwarii Zebrzydowskiej (poprzedni etap kampanii).
