W Dzień Czystego Powietrza zapraszamy do zapoznania się z najnowszymi badaniami KAS prowadzonymi wśród właścicieli domów jednorodzinnych w Małopolsce. Wiemy już czym ogrzewane są małopolskie domy oraz co ich mieszkańcy sądzą o potrzebie wymiany zatruwających powietrze pieców i kotłów.
Wyniki badań wskazują, że zaledwie co piaty budynek jednorodzinny w Małopolsce ogrzewany jest źródłami, które nie wywierają negatywnego wpływu na jakość powietrza. Węglem i drewnem ogrzewanych jest ponad 400 tys. domów jednorodzinnych. Aż 60% domów (300 000 gospodarstw) wyposażonych jest w kotły zasypowe, w których można spalić wszystko, w tym węgiel złej jakości czy śmieci. Co więcej, ponad 50% tych kotłów to urządzenia wiekowe – 12 lat i więcej. Urządzenia tego typu nazywane są „kopciuchami” właśnie ze względu na kłęby dymu, a wraz z nim ogromne ilości zanieczyszczeń, jakie z siebie wypuszczają podczas użytkowania.
Taki stan rzeczy sprawia, że to właśnie sektor mieszkaniowy stanowi główne źródło zanieczyszczenia pyłem oraz benzo[a]pirenem w naszym regionie. Emisja z niskich kominów (głównie domów) odpowiada za 57% emisji pyłu PM10 w naszym województwie, 69% emisji pyłu PM2,5 oraz ponad 90% emisji benzo[a]pirenu1.
27% małopolskich domów (142 tysiące) nie ma żadnego ocieplenia ścian zewnętrznych. W tych domach energia cieplna zamiast służyć ogrzewaniu pomieszczeń ucieka przez nieszczelne ściany.
Małopolska, wraz ze Śląskiem, należy do najbardziej zanieczyszczonych regionów w całej Unii Europejskiej. W każdej z miejscowości, gdzie mierzone było zanieczyszczenie powietrza, normy dla rakotwórczego benzo[a]pirenu zostały przekroczone przynajmniej o kilkaset procent. Rekordziści to: Nowy Sącz (1200% normy), Szczawnica (990% normy), Kęty (960% normy) oraz Tuchów (900%)2. Zanieczyszczenie powietrza to problem całego regionu, nie tylko Krakowa.
Większość właścicieli domów jednorodzinnych (77%) nie myśli obecnie o wymianie kotłów. Oznacza to, iż bez regulacji oraz programów wsparcia finansowego w nadchodzących latach nie nastąpi znaczący postęp w likwidacji źródeł smogu.
„Dobrą odpowiedzią na ten problem jest zaproponowana w konsultowanym obecnie nowym Programie Ochrony Powietrza uchwała antysmogowa dla Małopolski. Uchwała nie wprowadzałaby zakazu dla węgla i drewna na terenie innych gmin poza Krakowem. Określałaby jedynie standardy emisyjne dla wszystkich kotłów używanych w małopolskich domach. Oznacza to, że jeśli za kilka lat ktoś nadal będzie chciał ogrzewać swój dom węglem czy drewnem, będzie musiał zainstalować kocioł klasy 5, który emituje nawet kilkanaście razy mniej zanieczyszczeń niż tzw. „kopciuch”. Osobom uboższym powinny zostać zapewnione dopłaty do wymiany źródła ciepła.” – mówi Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego.
Na stronie www.chceoddychac.pl rozpoczęliśmy zbiórkę podpisów wyrażających poparcie dla uchwały antysmogowej dla całego regionu. Bez tej uchwały walka ze smogiem skazana jest na porażkę – z jednej strony będziemy wydawać publiczne pieniądze na wymianę pieców, a z drugiej strony będą instalowane nowe wysoko emisyjne kopciuchy. Walka o czyste powietrze zaczęła się w Krakowie, ale na Krakowie nie może się skończyć.
Raport dostępny TUTAJ.
